Làm thẻ căn cước công dân là bắt buộc: Theo Luật Căn cước công dân năm 2014 xác định, căn cước công dân là thông tin cơ bản về lai lịch, nhân dạng của công dân theo quy định của luật này. Thẻ Căn cước công dân là giấy tờ tùy thân của công dân Việt Nam có giá trị chứng minh về căn cước công dân của người được cấp thẻ để thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam. Không có căn cước công dân cơ quan Nhà nước không thể quản lý được công dân, cơ quan tổ chức khác không có cơ sở xác định nhận dạng, lai lịch để giải quyết các quyền lợi, nghĩa vụ khác. Do vậy không có căn cước công dân, cá nhân đó rất khó được các tổ chức, cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết công việc.
Không có sổ hộ khẩu thì không thể làm được thẻ căn cước: Theo điểm b khoản 1 Điều 12 Thông tư số 07/2016/TT-BCA và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP, cán bộ tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp thẻ Căn cước công dân kiểm tra, đối chiếu thông tin về công dân trong Tờ khai căn cước công dân với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã được kết nối với Cơ sở dữ liệu căn cước công dân để xác định chính xác người cần cấp thẻ và thống nhất các nội dung thông tin về công dân.
Trường hợp Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước công dân chưa đi vào vận hành thì yêu cầu công dân xuất trình Sổ hộ khẩu.
Hiện nay, Cơ sở dữ liệu căn cước công dân đang trong quá trình xây dựng. Do vậy căn cứ vào quy định này, bắt buộc phải có sổ hộ khẩu mới tiến hành làm được thẻ căn cước công dân. Sau khi có sổ hộ khẩu, bạn có thể đến một trong những nơi theo quy định trên để yêu cầu làm thẻ căn cước công dân.
Để làm sổ hộ khẩu, đầu tiên bạn nên chọn một nơi cư trú, đó là chỗ ở hợp pháp thường xuyên sinh sống. Nơi cư trú của công dân là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú. Khi bạn chưa có giấy tờ tùy thân thì bạn cần xuất trình một số giấy tờ như giấy khai sinh và liên hệ với cơ quan công an nơi sinh sống để đăng ký tạm trú. Sau khi đăng ký tạm trú bạn sẽ thực hiện bước đăng ký thường trú.
Đăng ký thường trú là việc công dân đăng ký nơi thường trú của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được cơ quan này làm thủ tục đăng ký thường trú, cấp sổ hộ khẩu cho họ.
Điều kiện đăng ký thường trú tại tỉnh: Công dân có chỗ ở hợp pháp ở tỉnh nào thì được đăng ký thường trú tại tỉnh đó. Trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân thì phải được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản.
Lưu ý: Hiện nay các quy định về làm sổ hộ khẩu phải cần thẻ căn cước, làm thẻ căn cước phải cần sổ hộ khẩu là một thực trạng đang diễn ra. Đó là một vòng luẩn quẩn, không dễ tháo gỡ trên thực tế. Tuy nhiên việc tháo gỡ theo hướng đăng ký tạm trú, thường trú, có sổ hộ khẩu khi chưa có thẻ căn cước sẽ thuận lợi hơn. Rất nhiều nơi cơ quan công an sẽ vận dụng linh hoạt các quy định pháp luật sao cho sát nhất với thực tế để giải quyết quyền lợi chính đáng cho người dân.
Luật sư Quách Thành Lực
Công ty Luật TNHH LSX