Lập trình Python
Hướng dẫn từ cho các bạn tự học lập trình Python từ con số 0, Các bài hướng dẫn và bài tập thực hành để các bạn thành thạo với lập trình Python.
Python hiện là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất thế giới. Python đặc biệt phổ biến trong cộng đồng nghiên cứu. Tuy vậy Python không bị giới hạn trong nghiên cứu mà còn là một ngôn ngữ lập trình đa mục đích sử dụng trong phát triển nhiều loại ứng dụng.
Nhu cầu học Python hiện đang rất lớn. Nhiều đơn vị đào tạo thậm chí lựa chọn Python làm ngôn ngữ dạy nhập môn lập trình.
VZN.vẫn xin giới thiệu tập tài liệu hướng dẫn tự học lập trình Python cơ bản này.
Tại sao nên học lập trình Python?
Ngôn ngữ lập trình Python do Guido van Rossum phát triển từ những năm 1990. Cho đến nay ngôn ngữ này đã trải qua nhiều thay đổi và được đón nhận rộng rãi.
Hiện nay Python là môt trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất thế giới. Dù có nhiều bảng xếp hạng khác nhau, Python luôn đứng trong top ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất cùng với C và Java. Thêm vào đó, mức độ phổ biến của Python đang có xu hướng tăng.
Python phổ biến không chỉ trong phát triển ứng dụng mà còn cả trong nghiên cứu khoa học. Với nhiều đặc điểm quan trọng, Python được cộng đồng khoa học sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như IoT, Data Science. Không nhiều ngôn ngữ lập trình có thể so sánh với Python về khía cạnh này.
Nhu cầu việc làm liên quan đến lập trình Python rất lớn. Nhiều công ty sử dụng Python như Google, IBM, EA Games.
Do vậy, việc giảng dạy ngôn ngữ Python đã được nhiều đơn vị đào tạo công nghệ thông tin đưa vào từ rất sớm. Một số nơi sử dụng Python khi dạy nhập môn lập trình.
Như vậy, nếu còn đang băn khoăn, hãy yên tâm khi học lập trình Python.
Một số đặc điểm của ngôn ngữ lập trình Python
Ngôn ngữ Python hướng tới sự đơn giản, ngắn gọn, súc tích. Cú pháp của Python đơn giản hơn nhiều so với các ngôn ngữ như C/C++/Java/C#. Chương trình viết bằng Python thường ngắn gọn dễ đọc. Mã nguồn Python gần với ngôn ngữ tự nhiên. Vì vậy, ngôn ngữ Python thường được chọn cho các khóa học nhập môn lập trình.
Python là ngôn ngữ lập trình đa năng mạnh mẽ. Python cho phép phát triển nhiều loại ứng dụng (desktop, web) và hỗ trợ nhiều xu hướng lập trình khác nhau (lập trình hàm, lập trình hướng đối tượng). Vì vậy, Python là một lựa chọn tốt cho dù làm ngôn ngữ thứ nhất cũng như ngôn ngữ thứ hai.
Python có một cộng đồng đông đảo và tích cực. Là một ngôn ngữ phổ biến, Python có rất nhiều công cụ, thư viện hỗ trợ và tài liệu trợ giúp do cộng đồng đóng góp. Gần như bất kỳ vấn đề gì bạn quan tâm đều đã có giải pháp. Vì vậy việc học và sử dụng Python vô cùng tiện lợi.
Python là một ngôn ngữ kịch bản (script) và hoạt động dựa trên trình thông dịch (interpreter). Do đó Python có thể được sử dụng ở chế độ tương tác (Interactive mode) hoặc chế độ kịch bản (script mode). Về điểm này Python rất gần với cách sử dụng của MatLab. Do vậy Python được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu khoa học.
Python hoạt động đa nền tảng. Bạn có thể viết và chạy chương trình Python trên cả Windows, Mac và Linux. Việc cài đặt Python trên các hệ điều hành cũng rất đơn giản. Python thậm chí được cài đặt sẵn trên hầu hết các distrubtion của Linux.
Phiên bản của Python và tài liệu học lập trình
Phiên bản mới nhất của Python là 3.8. Tuy nhiên có chút phức tạp về phiên bản của Python.
Khi Python 3 ra đời (2008), Python 2 vẫn tiếp tục được phát triển riêng rẽ cho đến năm 2010 (phiên bản 2.7) và hỗ trợ đến 2020. Python 2.7 là phiên bản Python 2 cuối cùng. Như vậy là hiện nay đang có hai “loại” Python riêng: Python 2 và Python 3.
Lưu ý rằng, Python 2.x và Python 3.x không tương thích nhau. Nghĩa là code viết trong Python 2.x có thể không chạy với Python 3.x và ngược lại.
Mặc dù phần lớn các tài liệu lập trình Python hiện nay là dành cho Python 3.x, bạn vẫn có thể gặp phải các tài liệu hướng dẫn dành cho Python 2.x.
Để dễ dàng phân biệt tài liệu dành cho phiên bản nào, hãy nhìn vào cách viết của hàm print. Hàm print dùng để xuất dữ liệu ra màn hình console. Trong Python 2.x, print là một statement, còn trong Python 3.x, print() là một hàm. Do vậy cách sử dụng print là khác nhau:
- Trong Python 2.x:
print 'Hello world from Python' - Trong Python 3.x:
print('Hello world from Python')
Đối tượng học lập trình Python
Python là ngôn ngữ lập trình dành cho nhiều loại đối tượng, từ người chưa từng học lập trình cho đến lập trình viên muốn học một ngôn ngữ thứ hai. Tùy đối tượng mà cách thức giới thiệu nội dung có thể tương đối khác biệt.
Khóa học này không hướng tới các bạn học nhập môn lập trình.
Thay vào đó, khóa học này hướng tới các bạn đã từng học một ngôn ngữ lập trình và muốn chuyển sang học Python làm ngôn ngữ thứ hai. Khóa học này sẽ không tập trung vào trả lời câu hỏi “là cái gì”. Thay vào đó khóa học tập trung trả lời “dùng như thế nào trong Python”.
Do vậy các bài học không tập trung vào giải thích các khái niệm cơ bản của lập trình (như biến, hằng, biểu thức, cấu trúc điều khiển, v.v.). Thay vào đó các bài học hướng vào giải thích cách sử dụng của các thành phần của ngôn ngữ cũng như so sánh với tính năng tương đương ở ngôn ngữ khác.
Khóa học này cũng chứa một số nội dung liên quan đến lập trình hướng đối tượng. Bạn nên biết trước những khái niệm cơ bản của lập trình hướng đối tượng (như class, object, inheritance, v.v.) trước khi học các bài liên quan. Các bài học không giải thích lại chi tiết về các khái niệm này.